Yaşamı boyunca 47 ülke ve çok sayıda şehir gezen Evliya Çelebi, ilerleyen yaşında gördüğü bir rüyanın da etkisiyle hac farizasını yerine getirmek üzere İstanbul’dan yola çıktı. Bu yolculuk, bilinen son İstanbul çıkışı oldu; çünkü hac dönüşünde Mısır’a geçti.

Bursa’dan başlayıp Kütahya, Uşak, Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Denizli, Antalya, Karaman, Tarsus ve Adana üzerinden Antep, Kilis, Halep, Şam, Kudüs ve Sayda’ya uzanan güzergâhı takip eden Çelebi, Medine ve Mekke’de ibadetlerini tamamladıktan sonra Mısır’a geçti. Seyahatnamesinin bu bölümü, adeta dönemin bir hac rehberi niteliğinde.

O dönem kara yoluyla hacca gidenlerin uğrak noktalarından biri olan Adana’da; Çelebi, 70 mescit bulunduğunu kaydeder. Ayrıca şehrin dini yapılarından, ziyaret edilmesi gereken türbelerden ve hac yolculuğunun adabına dair detaylardan bahseder.

Evliya Çelebi’nin satırları, 17. yüzyıl Adana’sını yalnızca bir konaklama durağı değil, Osmanlı coğrafyasında önemli bir dini ve ticari merkez olarak resmediyor.

Evliya Çelebi, Seyahatname’sinde Adana için şunları yazar:"Ramazanoğulları Camii, dört büyük sütun üzerine oturan yüksek kubbeli olarak yapılmıştı. Kubbenin tepesindeki alemin parlaklığından gözler kamaşır. Caminin içi, dışı tamamen çinidir. Mihrap ve minberini tarif etmek güçtür. İçerisinde çok değerli avize ve kandiller vardır. Müezzin mahfeli, ince sütunlar üzerinde oturtulmuş bir köşk gibidir. Avlusu küçük, renkli taşlarla döşenmiştir. Avlunun çevresinde yirmi üç sütuna oturan yirmi kubbeli ve halılarla döşeli bir sofa bulunmaktadır. Caminin sol yönünde, kurşun örtülü bir kubbe içinde Ramazanoğlu gömülüdür."

Evliya Çelebi, Adana’da ayrıca küçüklü-büyüklü 70 cami ve mescidin bulunduğunu söyler. Onun ifadesine göre Adana’da 8700 ev ve konak vardır (Yaklaşık olarak 40-45 bin nüfus). O devir için Adana, Anadolu’nun en büyük şehirleri arasında sayılır. Osmanlı Devletinin eyalet merkezlerinden biridir. Evliya Çelebi şöyle devam etmektedir: “Bilginleri çoktur. Halkı ehl-i sünnettir. Bir dar’ül kurra, üç dar’ül-hadis, kırk çocuk mektebi vardır. İki hamamı olup, biri yalı tarafında Paşa Hamamı, diğeri çarşı içerisinde Eski Hamamdır. On yedi han vardır. Çarşı içerisindeki Ramazanoğlu Hanı, yüz yirmi odalıdır. Etrafındaki üç yüz altmış dükkan dahi Ramazanoğlu yapısıdır. Ayrıca şehir içerisinde yüz otuz dükkan ve kale gibi büyük bir bedesteni vardır. Bunlar da Ramazanoğulları devrine aittir. Şehir, nehirden yüksek olduğundan dolaplar vasıtası ile alınan sular, şehre taksim edilir."