Tarih tarihçilerin, siyaset siyasetçilerin...

27 Mayıs ve Adnan Menderes hakkında bazı konuşmaları duyunca, tarihi bilginin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha anladım.

Adnan Menderes'in idam edilmesini hiç bir vicdan onaylamaz, zaten millette vicdanında asla onaylamamıştır.

O halde idam sehpalarının gölgesinde politika yapmaktan kaçınılmalıdır. Bunun ülkeye faydası yoktur.

İDAM, SAĞ İKTİDARLARA YARAMIŞTIR

Adnan Menderes'i tabulaştırmak tarihi gerçeklere ne kadar uymuyorsa, onu lanetli bir günahkar olarak görmek de uymaz.

Adnan Menderes ne bu memleketin düşmandır ne de Demokrasi kahramanı...

Sadece Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin 10 yıl Başbakanı olarak görev yapmıştır. Silahlı kuvvetler yönetime el koymuş, sonra da asla ve asla Milletin vicdanında karşılığı olmayan bir surette idam edilmiştir.

Menderes'in trajik ölümünün halk vicdanında karşılık görmemesi, sağ merkezli siyasetin oy kaynağı haline dönüştürülmüştür.

Evet, sağ partiler, bu trajik sonu CHP'ye mal ederek, kendilerince bitmez tükenmez bir sermaye oluşturmuşlardır. Bu trajediden en fazla faydalanan sağ iktidarlardır.

Millet, olayın hemen ardından AP'yi, sonrasında ANAP, DYP ve şimdi de AK Parti iktidara getirerek bu trajediyi onaylamadığını sürekli ortaya koymuştur.  

Sağ iktidarlar, sürekli CHP'yi suçlama kolaylığına gitmiş ancak bir tanesi de bu idamlar olmasın diye CHP'nin nasıl çırpındığından söz etmemiştir.

ATATÜRK'TE BİRLEŞMEK

Osman Bey, Nasıl ki sahip çıkacağımız tarihi bir değerimiz ise, Adnan Menderes'te, İsmet İnönü'de, Celal Bayar'da tarihi değerimizdir.

Nasıl ki sözde Ermeni Soykırımı iddiaları için "Siyasetçiler Sussun, Tarih Konuşsun" tezini savunuyor isek, yakın tarihimizin bu kişilikleri için de tarihin konuşması gerek, siyasetçilerin değil.

Çünkü hakkını teslim etmek gerekir ki; Tarihimizde var olan hiç bir şahsiyet, toplumu ayrıştırmanın bir öznesi olmayı hak etmez. .

Ülke önce CHP - DP karşıtlığına getirilmiş, bu tutum, ülkenin sağ- sol çatışmasına götürülmesinde malzeme olarak kullanılmıştır.

Toplumu, Menderesçi - İnönücü), (Bayarcı - İnönücü), (Demirelci - Ecevitçi) vs... diye ayırıp, araya hendekler kazmak ülkenin birikimlerini heba etmektir.

Ülkeye zarardır.

Türkiye'nin tek çizgisi Mustafa Kemal Atatürk'ün çizgisidir.

Çünkü, Atatürk siyasal, ekonomik ve kültürel alanda birleştiren tek çizgidir.

ADNAN MENDERES HAKKINDA

Adnan Menderes'in başbakan olana kadar geldiği süreci kaba çizgileri ile şöyle özetleyebiliriz.  

1 - Adnan Menderes, Atatürk'ün emriyle Ali Fethi Okyar'ın kurduğu Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın Aydın il başkanı olarak siyasete girmiştir. Parti üç sonra kapatılmıştır.

2 - Ardından CHP Aydın İl Başkanı olmuştur. Atatürk, Aydın Ziyareti'nde CHP binasına gitmek istemez. Çünkü il başkanı Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın İl başkanlığını yapan bir gençtir.  Çevrenin ısrarı üzerine 5 dakika için CHP binasına sembolik olarak giden Atatürk, Menderes ile tanışır ve orada 4 saatten fazla kalır. Konuşmasının sonunda, bu genç bize lazımdır der.

Menderes daha sonra yıllarca "Beni Atatürk keşfetti" diyecektir.

3 - Adnan Menderes'in 1931 yılında CHP'den Aydın Milletvekili olur. Ardından 1935- 1939 ve 1943 tarihlerinde üst üste CHP Aydın Milletvekilliği görevinde bulunur.

4 - Adnan Menderes'in 30 yıllık siyasi hayatının 20 yılı CHP milletvekili olarak geçmiştir. Üstelik üst kadrolarda etkin bir isim olarak... Bu dönemlerde, devletin Milli şef'i İsmet İnönü'ye daima saygı duymuş ve ondan çekinmiştir.

Tarım Bakanı olmak istemiştir, ancak İnönü engeline takılınca, İnönü'ye duyduğu öfke başbakanlığı döneminde had safhaya ulaşmıştır.

TOPRAK KANUNUNA MUHALEFET

5 - İnönü toprakları devletleştirip köylüye dağıtma düşüncesiyle Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu çıkarmak isteyince, kendisi de Aydın'da büyük toprak sahibi olan Adnan Menderes bu olaya karşı çıkmıştır.

6 - Bu olay üzerine "Memlekette demokratik usullerin, daha geniş olarak uygulanması" için Celal Bayar, Adnan menderes, Refik Koraltan ve Ali Fuat Köprülü tarihe dörtlü takrir olarak geçecek bildiriyi sundular. (Yerel basın küçük haberler yapmıştır)

Perde arkasında çiftçiyi topraklandırmaya karşı ama görünürde demokratik haklardan söz ediliyordu.  

İşte bu görünürlülük, Demokrat Partinin ilerici olmasıyla eş değer tutuldu.

7 - DP, 7 Aralık 1945 yılında kuruldu. Parti tüzük ve programı hemen hemen CHP ile aynıydı. Çünkü bütün kurucuları CHP'lli idi ve CHP düşüncesi ile yetişmiş kendini eğitmiş kimselerdi.

İNÖNÜ'NÜN OTORİTESİ, MENDERES'E MİRAS KALMIŞTI

8 - CHP Saflarında yetişince, kararlar üzerine egemen olma, sözünde diretme ve en önemlisi Tek Adam anlayışı edinmiştir. Oysa milletin başta Atatürk olmak üzere ülkeyi kurtaran ve yeniden inşa edenlere bağlı kalmasındaki Sosyolojiyi çözemeyen Menderes, kendi başbakanlığı döneminde de Tek Adam'lık sistemini devam ettirmek istemiştir.

Oysa halk, kurtarıcılara borçluydu, ama Menderes halka borçluydu, bunu anlayamamıştı)

9 - DP'ye bu seçim zaferini kazandıran Kanun, İsmet İnönü başkanlığındaki CHP'nin eseridir.

yeni bir partinin kurulmasını da desteklemektedir. Hatta bu destek, seçim zamanlarında "DP'ye oy vermeyin CHP'nin devamıdır" şeklinde kullanıldı

10- DP'nin kurulmasını İnönü teşvik etmiştir. Celal Bayar Parti Tüzüğünü getirince onu inceleyen İnönü Bayar'a sadece iki soru sormuştur:

            a) Okul seferberliği bir devlet politikasıdır, bunu durduracak mısınız?

            b) Dini siyasete alet edecek misiniz?

İnönü bu iki soruya da hayır cevabı alınca, Yeni kurulan DP'ye başarılar dilemiştir.

İktidarda iken az bilinenleri 2. Bölümde anlatacağız.

Kaynaklar: Tek Adam / İkinci Adam/ Menderes'in Dramı - Şevket Süreyya Aydemir