Ya da büyükşehir belediye başkanı bundan sonra neyi yönetecek?

Türkiye’de, hiç şüphesiz Adana’da her seçim bir önceki seçimden daha önemlidir. Bir türlü  oturamayan sistem ve toplumlarda bu durumun olması gayet normal. Her zaman, her türlü gelişmenin olabilme potansiyeli her seçimi önemli kılıyor. Her seçimde yaşadığımız telaşı, politikacıların manipülasyonu olarak değil, bizatihi bizim dinamiklerimizin sonucu olarak görmek gerekiyor.

Adana Büyükşehir Belediyesi seçimleri de bu tablodan bağımsız değil. Adana Belediyesi'nden büyükşehire dönüşmüş, daha sonra bütün şehir olmuş, devasa büyümüş bir kurumu kimin yöneteceği bugün, dünden daha önemli bir hale gelmiş durumda. Özellikle son yıllarda gerçekleşen gelişmelere baktığımız vakit, Adana’nın ayrıca önemli hale geldiğini görüyoruz.

Adana özelinde hiç beklemediğimiz gelişmeleri, yakın siyasi  geçmişte yapacağımız bir gezinti ile anlayabilir miyiz? Denemeye değer diyorum. Belki de gazeteci kuruntusudur ama olsun, ter atmış, dolaşmış oluruz.

BAHÇELİ ADANA’DAN NE ZAMAN VAZGEÇTİ?

Cumhur ittifakı 2019 seçimlerinde Adana Büyükşehir Belediye Başkanlığı adayının MHP’den olmasına karar vermiş, mevcut başkan Hüseyin Sözlü ismi üzerinde mutabık kalmıştı. Beklentiler gerçekleşmemiş, CHP ve Millet İttifakı adayı Zeydan Karalar seçimi fark atarak kazanmıştı. Ülkücü hareketin iki büyükşehri elden gitmiş, MHP yine taşra illerine sıkışıp kalmış, metropollere inme ülküsü suya düşmüştü. MHP Genel Başkanı Bahçeli’nin seçim sonuçlarının müsebbiplerine çok kızgın olduğu o dönem çok konuşulmuştu. Türk siyasal yaşamında sürpriz çıkışlarıyla bilinen Bahçeli, seçimlerden bir buçuk yıl sonra Adana’ya, daha doğrusu Adanalı ülkücülere bir sürpriz yaptı. 30 Mart 2016 tarihinde temelini bizzat kendisinin attığı, kendi ismini taşıyan Devlet Bahçeli köprüsünün isminin değişmesini 29 Ağustos 2020 tarihinde kamuoyuna açıkladı. 4 Eylül 2020 tarihinde Cumhurbaşkanı Erdoğan, köprünün isminin değiştiğini Niğde - Ankara karayolunun açılışında duyurdu.

Bugüne gelecek olursak, Cumhur ittifakı Adana Büyükşehir adayı beklenenin tam aksine AK Parti’ye bırakıldı. Merhum Türkeş’in milletvekilliği yaptığı, mevcut genel başkan Bahçeli’nin de memleketi olan Adana’yı AK Partiye Bahçeli’nin bıraktığı tarihi, ben 29 Ağustos 2020 olarak işaretliyorum. Bahçeli o günlerde Adana Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimleri hakkında kararını verdi diye görüyorum. 2019 yerel seçimlerini kaybedenlerin cezalandırılması, Adana özelinde gerçekleşecek olan ekonomik yatırımları yönetme işinin daha ehil ellere teslim etme düşüncesinin bu şekilde, diplomatik bir zekayla halledildiğine inanıyorum.

CEYHAN VE YUMURTALIK’IN ADANA’DAN ALINMASI MESELESİ

Siyasi arkeoloji yapmaya devam edelim. Cumhur ittifakının aday stratejisinin belirlenmesinde Ceyhan ve Yumurtalık ilçelerindeki, önümüzdeki süreçte gerçekleşecek olan ulusal kamuoyunu ilgilendiren yatırımların etkisinin olduğunu görüyorum. Bugünü anlamamıza yardımcı olması için yakın tarihten bir kesit sunayım.

Tarihler 15 Ekim 2022 tarihlerini gösterirken, ulusal kamuoyuna yansıyan bir tartışma Adana kamuoyunu meşgul ve tedirgin etmişti. Osmaniye’nin MHP’li belediye başkanı Kadir Kara halka açık bir toplantıda Osmaniye’nin büyükşehir olacağını ifade etmiş, dolayısıyla Ceyhan ve Yumurtalık’ın Adana’dan ayrılacağı tartışması başlamıştı. Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar sert bir açıklama yapmış, Adana Valiliği tartışmaya katılmış, o günün önemli siyasi isimlerinin açıklamaları ortalığı toz duman etmişti.

Böyle bir çalışmanın olduğu dillendirilmiş ancak hiçbir zaman resmiyet kazanmamıştı. Kanaatimi belirteyim; Böyle bir girişimin siyasi rasyonalite açısından uygunluğu görülmemiş, rafa kaldırılmıştır. Bundan sonraki aşama irrasyonel, siyasi ve idari açıdan doğal olmayan zorlamalar yerine, Adana Büyükşehir Belediyesi seçimlerinin kazanılması yönünde çalışmaların başladığı aşamadır.

KOCAİSPİR’İN ADAYLIĞININ ANLAMI

31 Mart 2024 yerel seçimlerine giderken, Yüreğir Belediye Başkanı Fatih Kocaispir’in Cumhur ittifakının Adana Büyükşehir Belediye Başkan adayı olarak ilan edilmesinin bence yakın siyasi tarihte yukarıda ifade ettiğim emare ve izleri mevcuttur. Siyasi arkeolojiye devam edecek olursak; ulusal, bölgesel ve yerel gözlemler yapmak pekala mümkün.

AK Parti açısından Kocaispir’in adaylığı, Adana özelinde AK Parti’nin kendi dinamiklerinin ve statükosunun kendi eliyle yıkılmasıdır. AK Parti 20 yıldır, kazandığı büyükşehirlerin tamamını, o şehrin ilçe belediye başkanlarını aday göstererek kazanmıştır. Bu durumun uygulanmadığı tek şehir Adana’dır.

Popülasyonu yüksek isimler olan, 10 yıl boyunca belediye başkanlığı yapan başkanlar; Yüreğir Belediye Başkanı Mahmut Çelikcan ve Seyhan Belediye Başkanı Azim Öztürk hazır beklerken, seçimler riske edilmiş, bu isimler aday yapılmamış, ve AK Parti Adana Büyükşehir seçimlerinde her daim kaybetmiştir. Aytaç Durak bu denkleme denk gelmeyeceği için analizimin dışındadır. AK Parti Adana'da oluşturduğu bu geleneği Kocaispir ile bozmuş oldu. İlçe Belediye başkanlığından büyükşehir adaylığına geçen ilk isim AK Parti Adana tarihinde Kocaispir olmuştur. Ayrıca AK Parti, Kocaispir’i güçlü yerel siyasi kişiliklerin etkisiyle değil, kurmay kadrosuyla aday ettiğini belirtmek gerekiyor. Seçim çalışmaları sürecinde bu faktörü göreceğimize inanıyorum.

Özellikle son beş yıl içerisinde oluşan yeni devlet paradigmasının da etkili olduğunu düşünüyorum.

İttihat ve Terakki geleneğinden beslenen, son yıllarda sıkça vurgulanan ve sloganlaştırılan; İslamcı, milliyetçi, kalkınmacı modernleşmeciliğe dayanan 'Yerli ve Milli' konseptin; Mersin, Adana ve Hatay ekseninde belediye başkanlıklarını kazanmasını milli güvenlikle ilişkilendiren paradigmanın adayının; Milli görüş kökenli, makul düzeyde milliyetçi, modern yaşayan ama dindar, Kadirli’den, yerli Fatih Kocaispir olması gayet normal değil mi? Burada yeni devlet aklını görmeyen var mı?

Atlayamayacağımız başka bir husus ise; Kocaispir’in Yüreğir Belediye Başkanlığı öncesi üstlendiği özel sektör görevleridir. Üstlendiği görevlerin tamamı, Ceyhan ve Yumurtalık bölgelerinde devasa yatırımları olması muhtemel ulusal/uluslararası şirketlerdir. Burada edindiği ilişkiler, ticari pragmatizm, bölge hakkında edindiği bilgi ve birikim, olası idari ve özel sektör sürtüşmesini engelleyici bir misyona hizmet edeceğinin düşünüldüğü aşikar. Bu durumu tamamen olumsuzlamadığımı belirtmek isterim. 

Fatih Kocaispir’in Yüreğir Belediye Başkanlığı performansı, Adana Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nı kazanma olasılığı, artıları, eksileri bu makalenin konusu dışındadır.

Önümüzdeki dönem; Adana Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nın sadece yerel değil, bölgesel, ulusal hatta uluslararası anlamı olacaktır. Cumhur İttifakı'nın, AK Parti’nin Fatih Kocaispir tipolojisini tercihinde, bu durumun etkileyici değil belirleyici olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim.

Esas soruyu sorup, çekileyim;

Bu kompozisyonda, Zeydan Karalar’ın, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından Ekrem İmamoğlu’na karşı bizzat yürütülen ve geliştirilen sert söylemlerle bezeli, kesin kaybettirme propagandasının Adana izdüşümüne uğrayıp, uğramayacağıdır…?