İktidarın düşmanlığı, Atatürk'e değil, aydınlanmayadır.

Atatürk, aydınlanmanın meşalesi olduğu için hedeftedir.

Bu gün Adana genelinde 1.300'den fazla okulda 30.000 öğretmen 500.000 öğrenciye eğitim ve öğretim hizmeti verecektir.

Bu rakamları bu gün söylemek kolay; peki harf Devrimi'nin yapıldığı 1929 yılında Adana'da eğitim ve öğretimin fotoğrafı nasıldı? Bakalım.

1929 yılında Adana'da toplam öğrenci sayısı 7048 ve öğretmen sayısı da 236’dır. Adana Maarif Müdürlüğüne bağlı 7 vilayette (Adana, Mersin, Cebelü bereket, Kahraman Maraş, Gaziantep, Niğde, Nevşehir) toplam öğrenci sayısı 33.778'dir.

Bu rakamlar, cumhuriyetin kuruluşundan 6 yıl sonra iyileştirilmiş olanlardır.

Adana'da o yıllarda 588 köy vardır, ancak 81'inde okul yapılabilmiştir. Yakın tarihinde 500'den fazla köyünün okusuz olduğu bir şehirden geliyoruz.

Anaokuluna giden öğrenci sayısı sadece 204'tür.

Adana, Mersin Osmaniye bölgesinde sadece 1 lise vardır ve bunda da 154'ü ortaokul, 101'i lise olmak üzere 255 öğrencisi vardır.

Ayrıca Kız Öğretmen okulunda 173, erkek öğretmen okulunda 235 olmak üzere toplamda 408 öğrenci bulunmaktadır.

Adana Merkezi'nde bulunan Ticaret Mektebinde ise 88 öğrenci bulunmaktadır. 1928 yılında 5 öğrenci mezun olmuştur.

BU MEZUNLAR NE OLUYOR?

Sadece Ticaret Mektebi'ne bakalım: Adana Ticaret Mektebinde 54 öğrenci mezun olmuştur.

26'sı çeşitli bankalarda çalışmaya başlamış, 5 ticarete atılmış, 5', yüksekokullara devam etmiş, 6'sı özel şirketlerde çalışmaya başlamış, 8'i öğretmen ve memur olmuş,  tanesinin ise ne olduğu tespit edilememiş.

AMERİKAN KOLEJLERİ

1929 Ders senesi içerisinde bölgemizde biri Adana diğeri Tarsus'ta olmak üzere iki Amerikan koleji vardır. !929 yılında bu iki okulun da ilkokul kısmı kapanmıştır.

Adana'da bulunan Kız Amerikan Koleji'nin öğrenci sayısı 100, Tarsus'ta ise (kız erkek karma) 66 öğrenci vardır. Bu öğrencilerin sadece 26'sı yabancı kalan 10'ı ise Türk'tür.

.

EĞİTİMDE MUCİZELER

Devlet bir yandan, kız ve erkek çocukları zorunlu eğitime tabi tutarken, diğer yandan Osmanlı'nın karanlıkta bıraktığı halkı eğitmek için gece gündüz proje üretiyordu. Mustafa Kemal Atatürk önderliğindeki Cumhuriyet Halk Partisi Temel çıkış noktası insan ve devletin çıkarı olan bu projelerle mucize üzerine mucizeler yaratıyordu.

Millet Mektepleri (Ulus Okulları) ve Halk Dershaneleri bu mucizenin eğitim alanındaki adlarından sadece ikisidir.

HALK DERSANELERİ

Adana vilayeti dâhilinde açılmış olan 9 halk dershanesinde 90 hanım, 550'si erkek olmak üzere 10'u da çocuk olmak üzere 1050 kişiye eğitim verilmiştir.

Aydınlanma adına hiç bir fert, cemaatlere, tarikatlara teslim edilmemişti. Devlet kendi kontrolü altında insanlara eğitim ve öğretim veriyordu.

CHP İl başkanlıkları, Halkevleri aracılığı ile yaptığı programlala köy köy, mahalle mahalle, kahve kahve dolaşarak, konferanslar veriyor, seyyar tahtalarla okuma yazma öğretiyordu.

CHP siyasetin kör kuyusunda debelenmek yerine aydınlık üretiyor, mucizelere imza atıyordu.

Millet Mektepleri ile Halk Dershanelerinde, sadece çocuklara değil, anne ve babalara da okuma yazma öğretilmekte, Cumhuriyet aydınlanmasından pay verilmektedir.

Eğitimin temel ilkesi, insandan bireye dönüşmekteydi.

O okullar kul değil laik, aydın, düşünen, tasarlayan ve üreten insan yetiştiriyorlardı.

İradelerini kullanan, meslek sahibi insanlar...

MİLLET MEKTEPLERİ

1929 yılında eğitim ve öğretimde yaşanan mucizelerden ikincisinin adı Millet Mektepleri idi.

Halk Dershaneleri, okuma yazma bilmeyen yurttaşlara eğitim verirken, Millet Mektepleri de Türkçe bilmeyen kimselere hem Resmi dilleri olan Türkçe'yi hem de Türkçe okuma yazmayı öğretmek amacıyla açılmıştı.

1929 yılında Millet Mekteplerinin birinci devresinde 3756 kadın, 7000 erkek eğitim görürken, ikinci devresinde de 1026 kadın, 2080 erkek eğitim görmekteydi.

Adana'da toplam 268 millet mektebinde 14047 öğrenci vardı.

BÜTÜN SEÇİLMİŞ VE ATANMIŞLAR ÖĞRETMENDİ

Adana'da görevli olan hiç bir memur, halka eğitim verme görevinden kaçınamazdı. Gündüz savcıdır, hâkimdir, akşam ise bir okulda öğretmendir. Gündüz, imar müdürüdür, akşam Türkçe bilmeyenlere okuma yazma öğreten bir öğretmendir.

Gündüz Mahkemesinde Ağır Ceza Reisi olan bir hâkim, akşam bir sınıfta ders veya bir kahvede konferans verme görevi vardı.

Herhangi bir ücret talep etmeden.

Bu uyanış, emperyalizmin en büyük korkusu idi. CHP, Halkevleri, Millet mektepleri, Halk Dershaneleri ile başlayan uyanış, Köy Enstitüleri ile taçlandı.

Karanlığın mimarı olan iktidarların düşmanlığı Atatürk'e değil, aydınlanmayadır. Aydınlanmanın meşalesi Atatürk olduğu için düşmanlığın yönü sadece Atatürk olarak görülmektedir.

Oysa aydınlanma düşmanı, milli ekonomiye, ormana, suya, doğal kaynaklara, alınan nefese, insan haklarına, adalete yani insanı insan yapan her şeye düşmandır.

EĞİTİMİN KALİTESİ

Sadece okul ve öğrenci sayısı eğitim kalitesini göstermeye yetmez.

İnsanların seçme yeteneğinden, üretime verdikleri değere kadar; birçok gösterge eğitimin kalitesini belirler...

Hiç kimsenin şüphesi olmasın, eğitim konusunda 1929 Türkiye'sinin gerisine düşülmüştür.

1929'de eğitim dönemi, aydınlanma sürecinin bir parçası olarak algılanırdı, şimdi, servis, okul kıyafetleri, ders kitap ve araçları, harçlar, teberrular, siyasetin arka bahçesi gibi kavramlarla ekonomik canlılığın bir öğesi olarak algılanıyor.