Yönetişim Akademisi tarafından hazırlanan 'Büyükşehir Belediyesi Yönetişim Karnesi' (BBYK) başlıklı 170 sayfalık çalışma İstanbul’da düzenlenen bir toplantıda kamuoyuna sunuldu. Seçilmiş belediye başkanlarıyla yönetilen 27 büyükşehir belediyesini değerlendiren çalışmaya göre büyük şehirlerde iyi yönetişim orta düzeyde yer alıyor. En iyi belediyeler için gelişim alanları bulunuyor.

'BÜYÜK ŞEHİRLERDE İYİ YÖNETİŞİM ORTA DÜZEYDE'

27 büyükşehir belediyesinin yönetişim uygulamalarının kamuya açık verilerle değerlendirildiği araştırma sonuçlarına göre büyükşehir belediyelerinin iyi yönetişim kültür ve uygulamaları genel olarak 35-74 puan aralığında, bunların yarısından fazlası ise 45-64 puan aralığında yer alıyor. Bu sonuçlara göre büyük şehirlerde iyi yönetişim orta düzeyde seyrediyor. 

Araştırma kapsamında Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Maraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ ve Trabzon büyükşehirleri incelendi. 0-100 puan aralığında belirlenen araştırma sonuçlarına göre 27 büyükşehir belediyesinin iyi yönetişim kültür ve uygulamaları genel olarak 35-74 puan aralığında, bunların yarısından fazlası ise 45-64 puan aralığında yer alıyor.

Araştırma sonuçlarına göre, büyükşehir belediyelerinin iyi yönetişim karne notları büyük ölçüde 65-74 puan aralığının altında kalıyor. 65-74 puan bandındaki 4’üncü Grupta ise yalnızca 5 büyükşehir belediyesi olan Ankara, Antalya, Eskişehir, İstanbul ve Kocaeli belediyeleri yer alıyor. 

55-64 puan bandında Adana, Balıkesir, Bursa, İzmir, Mersin, Sakarya ve Samsun yer alırken; Aydın, Denizli, Gaziantep, Kayseri, Konya, Muğla, Ordu, Urfa, Tekirdağ ve Trabzon ise 45-54 puan bandında yer bulabiliyor. 35-44 puan bandını ise Erzurum, Hatay, Maraş, Malatya ve Manisa paylaşıyor.  

'ÇÖZÜMLERİN KALİTESİ ARTIYOR'

Toplantının açılışında bir konuşma yapan Argüden Yönetişim Akademisi Mütevelli Heyet Başkanı Dr. Yılmaz Argüden şunları söyledi: “Türkiye’de nüfusun yüzde 78’i büyük şehirlerde yaşıyor. Büyük şehirlerde iyi yönetişim kültürü güçlü olduğunda çevre, insan ve ekonomi üzerinde daha kapsayıcı, sürdürülebilir ve etkin çözümler üretilebiliyor. Tutarlılık, sorumluluk ve duyarlılık, şeffaflık, hesap verebilirlik, kapsayıcı katılımcılık, adillik ve etkililik gibi ilkeleri benimseyen kamu kurumları, toplumun güvenini de daha çok kazanıyor.”

‘DÖNÜŞÜM YOLUMDA REFERANS OLMASINI HEDEFLİYORUZ’

"Toplumun yaşam kalitesini yükseltecek olan belediyelerin vatandaşların artan beklentilerini karşılamak için veriye, katılımcılığa ve iş birliğine dayalı olarak çalışmaya özen göstermek durumunda olduklarını" vurgulayan Dr. Argüden şöyle devam etti: “Dünyada ekonomik, çevresel ve sosyal süreçlerden etkilenen ve bunları etkileyen büyükşehirlerde iyi yönetişim kültürünün güçlendirilmesi vatandaşların yaşam kalitesini artırmaya katkı sağlar.

Yaptığımız çalışmanın yerel yönetim aktörleri ve belediyeler için yönlendirici bir kılavuz niteliğinde olmasını arzuladık. Model aynı zamanda dünyada başka büyükşehir belediyeleri tarafından da kullanılabilir. Bu yönüyle Türkiye’den dünyaya sunulan inovatif bir model olma özelliği taşıyor. Sunduğumuz bu kaynağın, belediyelerde dönüşümü ve gelişimi tetikleyen liderlere ve uygulayıcılara, ‘iyi yönetişim’ uygulamalarını geliştirme yolunda referans olmasını hedefliyoruz.”

‘MODEL KURUMSAL MEKANİZMA VE SÜRECE KATKI SAĞLIYOR’

BBYK Modeli'nin kısa, orta ve uzun vadede sürdürülebilir kalkınma ve yaşam kalitesinin artmasına bütünsel katkı yapacağını paylaşan Proje Koordinatörü Dr. İnan İzci ise modelin sağlayacağı yararlardan bahsetti: “Model, her şeyden önce mevzuatta yer alan iyi yönetişim ilkelerini hayata geçirecek düzenleme, kurumsal mekanizma ve sürece katkı sağlıyor. Vatandaşı merkeze alan yanıyla, vatandaşı merkeze alan kamu yönetimi anlayışının gelişimini sağlıyor; vatandaşa ve sivil topluma büyükşehir belediyelerini iyi yönetişim açısından izleme ve değerlendirme için bir araç veriyor. İyi yönetişim kültürünün büyükşehirlerde benimsenmesi yoluyla demokratikleşme, sürdürülebilir kalkınma ve insan refahına yerelden başlayarak katkı sağlıyor.”

KAYYIM ATANAN BELEDİYELER NEDEN YOK?

“Yapılan bu çalışmada kayyım atanan Diyarbakır, Mardin ve Van gibi büyükşehir belediyeleri neden yer almıyor?” sorumuza Dr. Yılmaz Argüden ve Proje Koordinatörü Dr. İnan İzci şu yanıtı verdi: “Biz seçilmiş belediye başkanlarının olduğu büyükşehirleri inceledik. Haksızlık olabilir diye düşündük. Kayyumla yönetilen belediyeler tartışmasına girmek istemedik. Oraya daha iyi olsun diye merkezi hükümetten daha fazla kaynak gitmiş olabilir."